انتخاب دار آخرت و برخورداری از دار دنیا 

۳۶۵ روز در صحبت قرآن نوشته استاد حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای، کتاب چهارم از مجموعه کتاب‌های جوانان و فرهنگ جهانی است. این مجموعه با هدف شناساندن فرهنگ و ادبیات به جوانان اولین بار سال ۱۳۹۰ به همت نشر سخن تدوین منتشر شده است.

کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن» ۳۶۵ قطعه کوتاه و بلند از قرآن برای آشنایی جوانان با تعلیمات فراگیر قرآن انتخاب شده و کوشش شده است که این گنجینه تصویری از ابعاد گوناگون کلام آسمانی برای مخاطب ترسیم کند.

این کتاب، تفسیر در معنی اصطلاحی کلمه مانند تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان و امثال آن نیست، بلکه بیشتر انعکاسی از کتاب وحی در ادب عرفانی فارسی و اسلامی است و نگاهی دارد به قرآن از دیدگاه ادبی، زیباشناسی و اخلاقی، اجتماعی و عرفانی.

گروه اندیشه ایکنا به منظور بهره‌مندی مخاطبان خود از این گنجینه قرآنی و ادبی اقدام به انتشار قطعه‌‎هایی از کتاب «در صحبت قرآن» کرده است. دویست و یکمین قسمت از تحفه این کتاب با عنوان «انتخاب دار آخرت و برخورداری از دار دنیا» تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ ﴿قصص۷۷﴾

و (ای رسول ما) در آن نعمت‌های گوناگون که خداوند تو را عطا می‌کند جویای سعادت و رستکاری آخرت باش اما در عین حاصل نصیب و بهره خود را از دنیا فراموش مکن و نیکویی و احسان کن چنانکه خداوند با تو احسان و نیکویی کرده است و هرگز در زمین فساد و تباهی مکن همانا که خداوند مفسدان را دوست نمی‌دارد(77). 

شگفت آیتی است از «حکمت بلند» و «حکم دلپذیر» و «وجیه‌ترین فرمان» و «جامع‌ترین نهی» با «خوشترین دلیل». 

«حکمت بلند» آنکه ای رسول و ای جمله آدمیان، همت بلند دارید و در میان نعمت‌های الهی آنها را برگزینید که نفع آن هیچگاه از شما منقطع نمی‌گردد چه در دنیا و چه در آخرت. 

و «حکم دلپذیر» آنکه دنیا را نیز عزیز دارید که آن برای شما آفریده شده است، با همه عیش‌ها و عشرت‌ها، پس به قدر لذت و آسایش، نه فرسایش خود و دیگران، از آن بهره گیرید. 

و «وجیه‌ترین فرمان» امر به احسان است که عدالت را نیز در خود پنهان دارد و احسان کاری است که بعد از عدالت معنی می‌یابد و هیچ سنتی بیش از عدل و احسان جامعه را به کمال نمی‌رساند و احسان شخصیتی آنچنان محبوب دارد که همه جهانیان شوق به صحبت او دارند و چه فرمانی خوش‌تر از انجام محبوب‌ترین کارها. 

و «جامع‌ترین نهی» آن است که همه منهیات و همه منکرات و همه زشتی‌ها و ناشایستی‌ها را در برگیرد و آن دوری از فساد است که فرشتگان نیز در اعتراض پنهانی خود به خلقت آدم همین فساد کردن او را بهانه کردند و ریختن خون را نیز افزودند که آن بارزترین ظهور عینی فساد است(بقره30). 

و «خوش‌ترین دلیل» اینکه خداوند هستی که خود عین جمال و صلاح کمال است، فساد و تباهی را خوش ندارد و اکنون اینهمه مشکلات محیط زیست در جهان به حقیقت، اعتراض خدا و بندگان خدا است که این فساد ما را خوش نمی‌آید. 

زهی کلام، زهی صورت، زهی معنی، زهی لطف و عنایت، زهی طعام آسمانی که عالمی را سیر تواند کرد. 
موسی علیه السلام قارون را نصیحت کرد که: 

«احسن کما احسن الله الیک» نشنید و عاقبتش شنیدی (سعدی) 

بهترین بهره‌برداری از نعمت‌های دنیوی طلب کردن آن برای نیل به لذات اخروی است و شکرانه مواهب الهی تقسیم کردن آن مواهب با نیازمندان است و شکر زبان بدون شکرانه خدمت ای بسا که سالوس و ریا باشد. 
از افلاطون نقل شده که گفته است: «از خدا چیزی طلب کنید که نفعش از شما زایل نشود» و این جز لذات مربوط به عالم دیگر و عرصه برتر نیست. 

حدیث معروفی است از پیامبر اکرم(ص) که فرمود: احسان آن است که خدا را بپرستی چنانکه گویی او را می‌بینی و اگر تو او را نبینی، او تو را می‌بیند. به همین جهت گفته‌اند که احسان از دست صورت نمی‌گیرد بلکه از چشم می‌آید. وقتی چشم ثروت بیکران الهی و احسان بی‌دریغ او را می‌بیند دستش به هر سختی گشاده می‌شود و اگر منعی کند منع او مانند منع الهی خود عطای دیگر است.